Nasz zawód w ostatnich latach stał się bardzo modny. Kierunki kształcące przyszłych behapowców powstają jak grzyby po deszczu i niemal każda uczelnia ma je w swojej ofercie. Warto poznać plusy i minusy pracy w służbie BHP i podjąć świadomą decyzję o wyborze tego zawodu.

Zalety pracy w służbie BHP

Praca w służbie BHP ma sporo jasnych stron, które przyciągają wielu chętnych. Warto jednak spojrzeć na to indywidualnie, ponieważ nie dla każdego dany aspekt rzeczywiście jest zaletą.

1. Praca, w której nie można narzekać na nudę

Są zawody, w których każdy dzień wygląda podobnie. Wykonuje się te same, powtarzalne czynności. Praca w służbie BHP absolutnie do nich nie należy. Owszem, część zadań jest powtarzalna, ale należą one do mniejszości. Na ogół dużo się dzieje: pracownicy zgłaszają różne problemy, podczas prowadzonych kontroli wychodzą różne “kwiatki”, tu wypadek, tam awaria… Na co jak na co, ale na nudę narzekać nie można!

2. Nie jesteś uwięziony przy biurku

Ta praca wymaga bycia w sercu zakładu. Konieczne jest przebywanie na hali produkcyjnej i aktywne wykonywanie swojej pracy. Zza biurka nie poznasz zakładu, nie zobaczysz, jak funkcjonuje, nie wychwycisz zagrożeń ani obszarów wymagających poprawy poziomu bezpieczeństwa. I choć oczywiście część pracy musi być wykonana przy komputerze, to jednak jej istota dzieje się na żywym organizmie. 

3. Pracujesz z ludźmi

Choć dla większości osób jest to ogromna zaleta, to dla niektórych może okazać się wadą tego zawodu (weź to pod uwagę, jeśli jesteś introwertykiem!). Praca w kontakcie z innymi ludźmi jest bardzo ciekawa i rozwijająca. Pozwala poznać ich tok myślenia, problemy, przekonania – a to jest bardzo pomocne w budowaniu odpowiednich standardów bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie.

4. Ciągle uczysz się nowych rzeczy

Słowa Johanna Wolfganga von Goethe’go: “Kto się nie rozwija, ten się cofa” – w odniesieniu do pracy w służbie BHP, sprawdza się w 100%. Nowe przepisy, rozwiązania, dobre praktyki, technologie – trzeba być na bieżąco i stale pogłębiać swoją wiedzę.

5. Nie ponosisz odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie

Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie została przez Kodeks pracy nałożona na pracodawcę (oraz osoby kierujące pracownikami), ponieważ są to osoby decyzyjne. To bardzo ważny element naszego zawodu, ponieważ brak takiej regulacji prawnej praktycznie uniemożliwiłby jego wykonywanie.

Uwaga: To, że służba BHP nie ponosi odpowiedzialności za stan BHP w świetle Kodeksu pracy, nie oznacza, że nie odpowiada za nic i przed nikim!

Wady pracy w służbie BHP

Mimo że zdecydowanie przyjemniej jest myśleć o rzeczach pozytywnych, trzeba wziąć pod uwagę również ciemne strony tego zawodu. 

1. Zdarza się, że BHP jest w zakładzie kulą u nogi

…a tym samym również pracownik służby BHP. Czasami taki komunikat jest wyrażany wprost, a czasami (częściej) jego emisja jest zakamuflowana. W tym drugim przypadku najczęściej słychać tylko słowne zapewnienia, jakie to BHP jest dla zakładu ważne, jednak nie idą za tym żadne czyny. 

Bardzo trudno jest radzić sobie z taką postawą. Praca w służbie BHP w zakładzie o takim nastawieniu jest praktycznie niemożliwa. To bardzo rozczarowujące, szczególnie dla osób początkujących, dla których znalezienie pierwszej pracy wiąże się z poczuciem ogromnego szczęścia, dumy i zapału. Zderzenie tak pięknego stanu emocjonalnego z taką betonową ścianą, prowadzi do olbrzymiej frustracji. Warto o tym wiedzieć decydując się na tę drogę zawodową.

2. Jesteś od wszystkiego i od niczego

Drugim dużym problemem, z którym styka się znacząca większość behapowców, to brak świadomości roli służy BHP w zakładzie. Pracodawcy nie mają wiedzy, że zakres obowiązków służby BHP określa rozporządzenie [1]. Niesłusznie sądzą, że mogą samodzielnie ustanowić zakres zadań i tak właśnie robią… Dochodzi do takiego paradoksu, że pracodawca zatrudnia wykwalifikowanego pracownika, który ma w jego imieniu realizować jego obowiązki prawne, a tymczasem deleguje tej osobie zadania, które spokojnie może wykonać ktoś inny. 

Pracując w służbie BHP trzeba być gotowym, że jest się po trochu: policjantem, negocjatorem, psychologiem, lekarzem, detektywem, księgowym, zakupowcem… i pewnie jeszcze niejeden zawód wpisałby się w to, z czym przychodzi się nam czasem mierzyć. 

3. Jesteś narażony na ciągły stres

Wymagania pracodawcy, pretensje pracowników, kontrole Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej (i innych organów), audyty, wizyty, sprawozdania, raporty, wypadki – praca w służbie BHP to nie jest bułka z masłem. Wymaga umiejętności radzenia sobie z napięciem i stresem, które są nieodłącznym elementem pracy w służbie BHP. 

4. Nie da się do końca zaplanować pracy

Możesz sobie układać listę zadań do realizacji na każdy dzień, ale tak naprawdę nigdy nie masz pewności, czy uda Ci się ją zrealizować. Może się okazać, że wydarzył się wypadek i trzeba zostawić wszystko i przeprowadzić postępowanie powypadkowe albo Państwowa Inspekcja Pracy przybyła na kontrolę. Takich niespodziewanych spraw może wyskoczyć mnóstwo i trzeba się z tym liczyć każdego dnia.

5. Dużo pracy “w papierach”

Pomimo że pracownik służby BHP działa głównie na hali produkcyjnej, to jednak nie obędzie się bez papierkowej roboty. Co rusz trzeba coś opracować, podsumować, zaraportować. Bardzo duża część zakładowej dokumentacji zapełnia półki w biurze pracownika służby BHP, więc krótko mówiąc – trzeba trzymać porządek w papierach.

Pytania Czytelników i moje odpowiedzi

Pytanie: “Jakie wykształcenie jest potrzebne, aby móc pracować w służbie BHP?”

Odpowiedź: Wykształcenie niezbędne do pracy w służbie BHP określa rozporządzenie w sprawie służby BHP [1] i można je uzyskać na 4 sposoby:

• zawód technika BHP,
• wyższe wykształcenie o kierunku w zakresie BHP,
• wyższe wykształcenie o specjalności w zakresie BHP,
• studia podyplomowe w zakresie BHP.

Pytanie: “Jest tyle różnych uczelni i kierunków kształcących behapowców, że nie wiem, co wybrać. Czy możesz mi doradzić w tej kwestii?”

Odpowiedź: Przed podjęciem decyzji o wyborze kierunku studiów, koniecznie trzeba mieć pewność, że dadzą Ci one kwalifikacje do pracy w służbie BHP. To bardzo ważne, ponieważ na przestrzeni kilku lat pracy z Kursantami już kilkanaście razy okazywało się, że ich wykształcenie nie uprawnia ich do pracy w służbie BHP. Zachęcam, aby zrobić dobry research, a w razie wątpliwości, skontaktować się z uczelnią. Więcej na ten temat napisałam TUTAJ.  

Pytanie: “Kiedy można pracować na samodzielnym stanowisku w zakładzie?”

Odpowiedź: Aby pracować w jednoosobowej służbie BHP, należy spełniać wymagania kwalifikacyjne dla starszego inspektora ds. BHP. Takie kwalifikacje mają:

• technik BHP z przynajmniej trzyletnim stażem pracy w służbie BHP,
• osoba posiadająca wykształcenie wyższe o kierunku lub specjalności w zakresie BHP albo studia podyplomowe w zakresie BHP (nie musi mieć wcześniejszego doświadczenia zawodowego).

Pytanie: “Słyszałem, że trzeba gdzieś przejść jakiś staż, aby móc pracować w służbie BHP. Gdzie mogę odbyć ten staż?”

Odpowiedź: Ten “staż” to nic innego jak po prostu zatrudnienie w służbie BHP w zakładzie, czyli po prostu praca w służbie BHP. 

Pytanie: “Ile można zarobić w tym zawodzie?”

Odpowiedź: Wiele zależy od tego, w jakim rejonie kraju będziesz pracować, czy zakład ma polski czy zagraniczny kapitał, co konkretnie produkuje (lub jakie usługi wykonuje) itp. Znaczenie mają również Twoje umiejętności zawodowe. Na początku drogi zawodowej zarobki są niskie. Im więcej wiedzy, umiejętności i takiego zwykłego “otrzaskania” zawodowego, tym wyższe kwoty można negocjować z potencjalnym pracodawcą.

Bardzo mocno zachęcam, aby wziąć swój rozwój zawodowy we własne ręce i samodzielnie dbać o poszerzanie swoich zawodowych umiejętności. Dzięki temu można starać się o podwyżkę, awans czy zmienić pracę na lepiej płatną. Oczywiście zachęcam do skorzystania z mojej oferty. Wszystkie kursy, e-booki i webinary dostępne są w sklepie “BHP od podszewki”.

Pytanie: “Skończyłem studia inżynierskie o kierunku inżynieria bezpieczeństwa. Czy warto kontynuować magisterkę na tym samym kierunku, czy lepiej iść np. w ochronę środowiska?”

Odpowiedź: To zależy od Twoich zainteresowań i tego, jaki zawód chcesz wykonywać. Z jednej strony – dwa zawody to więcej niż jeden, ale z drugiej strony – trudno jest być dobrym we wszystkim. Trzeba usiąść, rozpisać sobie, co da Ci każda z opcji i na tej podstawie podjąć samodzielną decyzję. Jeśli chcesz podnieść swoje kwalifikacje, aby mieć dodatkowe kompetencje w zanadrzu, zachęcam do lektury artykułu Jakie kursy warto zrobić, aby zwiększyć swoje szanse na znalezienie pracy w Służbie BHP?, w którym poruszyłam ten temat. 

Pytanie: “Czy żeby prowadzić działalność gospodarczą powinienem najpierw uzyskać rok stażu pracy?”

Odpowiedź: Według przepisów, aby móc obsługiwać podmioty jako specjalista z zewnątrz, trzeba mieć kwalifikacje minimum specjalisty ds. BHP. Kwalifikacje takie ma osoba posiadająca wykształcenie wyższe o kierunku lub specjalności w zakresie BHP albo studia podyplomowe w zakresie BHP oraz przynajmniej roczny staż pracy w służbie BHP. Wówczas może założyć działalność gospodarczą i obsługiwać firmy jako specjalista z zewnątrz. Od siebie dodam, że założenie własnej firmy musi być poprzedzone szeregiem przemyślanych decyzji. Jeżeli zależy Ci, aby założyć działalność i nie splajtować po kilku miesiącach, koniecznie zainteresuj się moim e-bookiem “Własna firma BHP”. Omawiam w nim, jak krok po kroku zaprojektować i założyć własną firmę.

Pytanie: “Czy wydawanie odzieży roboczej również należy do obowiązków behapowca?”

Odpowiedź: Wydawanie odzieży roboczej nie należy do zadań służby BHP określonych w rozporządzeniu w sprawie służby BHP [1]. Jednak może tak być, że taki obowiązek został zapisany w Twoim wewnątrzzakładowym zakresie obowiązków. W takim przypadku niestety nie można odmówić wykonania tego zadania.

Pytanie: “A czy można prowadzić szkolenia BHP od razu po studiach z zakresu BHP?”

Odpowiedź: Jeżeli zostaniesz zatrudniony w służbie BHP w zakładzie, to możesz od razu prowadzić instruktaże ogólne. To jeden z obowiązków pracownika służby BHP [2]. 

Natomiast prowadzenie szkoleń okresowych w dziedzinie BHP to zupełnie inna bajka i wymaga zupełnie innych kwalifikacji. Trzeba zdać sobie sprawę, że nie każdy pracownik służby BHP ma kwalifikacje do prowadzenia szkoleń okresowych.

Wszystko na temat szkoleń wyjaśniłam w “Przewodniku po szkoleniach BHP”. Zachęcam do skorzystania, ponieważ zyskujesz konkretną wiedzę w jednym miejscu. Dodatkowo poznasz masę moich sprawdzonych wskazówek.

Pytanie: “Czy trzeba znać branżowy angielski?”

Odpowiedź: Jeśli chcesz pracować w zakładzie z zagranicznym kapitałem, to język angielski, wraz z branżowym słownictwem, to konieczność. Zachęcam do skorzystania z serii “Safety English” na moim blogu. 

Pytanie: “Jak wygląda typowy dzień pracy behapowca?”

Odpowiedź: Sęk w tym, że pracując w służbie BHP nie za bardzo istnieje coś takiego jak “typowy dzień pracy”. Każdy dzień wygląda inaczej i nasza praca często zależy od bieżących wydarzeń i potrzeb. Natomiast każdy pracownik służby BHP musi umieć samodzielnie poukładać sobie pracę. Ja np. zaczynałam dzień od maili, następnie od obchodu hali produkcyjnej (taka szybka kontrola), następnie pracowałam nad jakimś wymagającym zadaniem, np. wypadkiem, oceną ryzyka zawodowego, projektem, analizą itp. Często uczestniczyłam też w różnych odprawach czy spotkaniach. Później udawałam się na halę produkcyjną na dłużej, prowadziłam kontrolę albo audyt systemowy, konsultowałam różne aspekty, weryfikowałam, czy coś zostało wdrożone itp. Po powrocie do biura, ostatnią godzinę pracy poświęcałam na najmniej ważne zadania, ale też wymagające mojej pracy, np. na sprawdzenie czegoś w przepisach, uzupełnienie statystyk, przygotowanie prezentacji itp. Więcej na temat planowania i organizacji pracy napisałam w dwóch artykułach: 

• Planowanie pracy w BHP
• Jak zaplanować rok pracy w służbie BHP

Podsumowanie

Praca w służbie BHP jest ciekawa i pełna wyzwań. Jeśli lubisz, kiedy “dużo się dzieje”, to będziesz czuł się jak ryba w wodzie. Koniecznie trzeba jednak przeanalizować również minusy tego zawodu, ponieważ nie każdemu odpowiada taki styl pracy. 

Jeśli po lekturze tego artykułu chcesz coś dodać od siebie albo o coś zapytać, śmiało zrób to w komentarzu u dołu strony. 🙂