Niezmiennie jednym z trzech najczęściej zadawanych mi pytań jest pytanie o to jak się tworzy służbę BHP. Dzisiaj wyjaśniam tę zagadkę.
Kto tworzy służbę BHP?
Służbę BHP tworzy pracodawca. Jeśli zatrudnia powyżej 100 pracowników, utworzenie służby BHP to jego obowiązek, o czym mówi wprost Kodeks pracy [1].
Jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, ale zagrożenia i warunki pracy tego wymagają, to jak najbardziej też może on utworzyć służbę BHP. Wtedy jednak jest to jego prawo, a nie obowiązek.
Jak się tworzy służbę BHP?
W pytaniach Czytelników pojawiało się sporo pomysłów w tym temacie, np. czy służbę BHP trzeba gdzieś zgłosić, np. do PIPu, napisać pismo informacyjne, umieścić zapis w regulaminie pracy itp. Nie. Nic z tych rzeczy nie trzeba robić.
- starszego inspektora ds. BHP albo
- specjalisty ds. BHP albo
- starszego specjalisty ds. BHP albo
- głównego specjalisty ds. BHP
zgodnie z kwalifikacjami osoby zatrudnianej.
Dlaczego nie ma tutaj stanowiska inspektora ds. BHP? Ponieważ osoba o kwalifikacjach inspektora ds. BHP nie może pracować na jednoosobowym stanowisku w służbie BHP. Może jedynie pracować w wieloosobowej służbie BHP.
Komu podlega służba BHP?
Pracownik służby BHP może podlegać:
- bezpośrednio pracodawcy [2] lub
- osobie zarządzającej jednostką organizacyjną, np. prezesowi zarządu [2] lub
- osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego, upoważnionego przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu BHP [2], np. wiceprezesowi ds. pracy itp. lub
- kierownikowi wieloosobowej komórki ds. BHP [3].
Zaczynasz swoją drogę zawodową w służbie BHP? Poznaj Program “BHP na start”, z którego dowiesz się, jak w praktyce realizować zagadnienia BHP w zakładach!
Stanowiska w służbie BHP?
Pracownicy służby BHP mogą być zatrudniani na 5 stanowiskach [4].
- Inspektorem ds. BHP może być osoba posiadająca zawód technika BHP,
- Starszym inspektorem ds. BHP może być osoba posiadająca:
- zawód technika BHP pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie BHP lub
- wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie BHP albo studia podyplomowe w zakresie BHP,
- Specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie BHP albo studia podyplomowe w zakresie BHP oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie BHP
- Starszym specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie BHP albo studia podyplomowe w zakresie BHP oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie BHP
- Głównym specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie BHP albo studia podyplomowe w zakresie BHP oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie BHP.
Pamiętaj, że to są stanowiska pracy, a nie tytuły.
Jak się awansuje w służbie BHP?
Zwróciłeś uwagę na wytłuszczone w poprzednim akapicie słowa “co najmniej”? No właśnie. Staż pracy jest minimalny, co oznacza, że może być wymagany większy staż, niż podany w tych zapisach. To, że np. masz wyższe wykształcenie i zostałeś zatrudniony na stanowisku starszego inspektora ds. BHP nie oznacza, że po roku stażu pracy automatycznie “stajesz się” specjalistą ds. BHP. Ty będziesz mieć kwalifikacje specjalisty ds. BHP, ale absolutnie się nim nie stajesz z automatu, ani z mocy prawa, ani nijak inaczej. Można Cię na takim stanowisku zatrudniać, ale nie stajesz specjalistą ds. BHP automatycznie.
Jeśli zgodnie z przepisami prawa nabędziesz kwalifikacje do pracy na stanowisku specjalisty ds. BHP, to jeśli chcesz “awansować”, musisz po prostu porozmawiać na ten temat z pracodawcą. Sama taką rozmowę w mojej pierwszej pracy przeprowadziłam i taki “awans” otrzymałam, więc jest to jak najbardziej możliwe.
Czy specjalista ds. BHP ma więcej obowiązków niż inspektor ds. BHP?
Nie. Obowiązki dla każdego pracownika służby BHP są takie same i są określone w rozporządzeniu [5]. Ale specjalista ds. BHP (starszy specjalista ds. BHP i główny specjalista ds. BHP) ma więcej możliwości zawodowych. Jakich? Może zostać kierownikiem działu BHP oraz może założyć własną działalność i obsługiwać firmy jako specjalista spoza zakładu (albo wykonywać takie usługi na umowę zlecenia).
Podsumowanie
Utworzenie służby BHP nie wymaga zgłoszenia tego faktu do żadnych instytucji, ani organów państwowych. Utworzenie służby BHP polega na zatrudnieniu pracownika na cały lub część etatu na stanowisku: starszego inspektora ds. BHP, specjalisty ds. BHP, starszego specjalisty ds. BHP, głównego specjalisty ds. BHP. To wszystko.
The form you have selected does not exist.
#specjalistabhp w myśl przepisu
Specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie BHP ALBO studia podyplomowe w zakresie BHP ORAZ co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie BHP.
Czy to znaczy że jeśli mam studia inzynieryjskie BHP to odrazu mam kwalifikacje specjalisty ?
Czy ten rok stażu odnosi się tylko do studiów podyplomowych czy do całości?
Marto, po studiach masz kwalifikacje starszego inspektora ds. BHP na takim stanowisku możesz zostać zatrudniona. Aby mieć kwalifikacje specjalisty trzeba mieć wyższe wykształcenie i przepracować przynajmniej rok w służbie BHP na podstawie umowy o pracę. Staż pracy odnosi się do wykonywania tego zawodu w praktyce. Nie ma on zastosowania do studiów.
Jeżeli pracodawca zatrudnia starszego inspektora ds. BHP tworząc tym samym służbę BHP w zakładzie pracy to kto przeprowadza jej szkolenie BHP?
Klaudio, w tej sytuacji instruktaż ogólny prowadzi osoba wyznaczona przez pracodawcę. Omawiam ten wątek w artykule: https://bhpodpodszewki.pl/szkolenie-wstepne-w-dziedzinie-bhp-instruktaz-ogolny/
W przypadku gdy po studiach mgr w specjalności BHP zostałam zatrudniona do służby BHP (jako inspektor ds BHP -choć mogłam już być zatrudniona jako starszy inspektor), która prowadzona była przez głównego specjalistę ds BHP, a Pan ten zwolnił się w połowie roku i jego obowiązki objął awaryjnie kierownik innej jednostki, który wykonuje zadania służby BHP wraz ze mną czy mam zachowaną ciągłość pracy w służbie BHP jakby pod przewodnictwem tego Pana kierownika? Czy to już się nie zalicza do służby BHP? Ciężko mi rozgryźć taką patową sytuację 🙁
Paulino, ale sytuacja wcale nie jest patowa. Jest jasna jak słońce. 🙂 Praca w służbie BHP nie wymaga “przewodnictwa” osoby bardziej doświadczonej. Jeśli nie było przerwy w Twojej umowie o pracę, to cały czas pracujesz i wszystko się zalicza do służby BHP.
Ulga na sercu! Bardzo Pani dziękuje 😍
🙂
A co jeżeli Pracodawca zatrudnia osobę w trakcie studiów, ale jednocześnie mająca technika bhp na stanowisku Specjalisty ds. BHP? Służbą BHP zarządza kierownik regionalny, a stanowisko podlega bezpośrednio pod dyrektora zakładu pracy (jednego z 5 oddziałów w PL). Czy technik bhp może pracować na takim stanowisku, bez ewentualnych problemów w tej kwestii przy ewentualnej kontroli PIP-u? Nie do końca wiem czy to jest w takim przypadku jednoosobowa komórka czy wieloosobowa. Zakład pracy ma specjalistów BHP (po jedynym na każdy z 5 zakładów), zatrudniani są w ramach jednej “grupy”, ale spółki/oddziały są różne. Proszę o wyjaśnienie.
Łukaszu, nie jest to poprawne, ale też przepisy nie przewidują sankcji za tego typu błędy. Po prostu podczas kontroli PIP nakazałby to zmienić.
Dziękuję za odpowiedź, jednak czy w przypadku opisanego wyżej systemu zatrudniania specjalistów BHP mówimy o jednoosobowej komórce bhp w każdym z zakładów, czy może w ramach jednej grupy możemy nazwać ich wieloosobową komórką BHP?
Wygląda mi to na jednoosobową służbę z podległością organizacyjną pod kierownika regionalnego. Musisz jednak sam to zweryfikować, kto kogo zatrudnia, wtedy będziesz miał jasność.
Właściwie “Specjalista ds. BHP” to może być też jedynie kwestia nazewnictwa stanowiska.. jeżeli faktycznie mamy do czynienia z wieloosobową komórką BHP.
Nazwy stanowisk są określone w rozporządzeniu i przypisane konkretnym kwalifikacjom. Należy się tego trzymać. Nieścisłości w tym zakresie, jakie obserwujemy w praktyce wynikają tylko z tego, że pracodawcy, pracownicy działów HR, a często nawet sami behapowcy (początkujący) nie znają tych przepisów.
Proszę o wskazanie podstawy prawnej / gdzie to doczytam? “Dlaczego nie ma tutaj stanowiska inspektora ds. BHP? Ponieważ osoba o kwalifikacjach inspektora ds. BHP nie może pracować na jednoosobowym stanowisku w służbie BHP. Może jedynie pracować w wieloosobowej służbie BHP.”
Karolino, podstawa prawna jest podana pod artykułem – rozporządzenie w sprawie służby BHP – stamtąd wynika ten zapis.
Czy dobrze zrozumiałam, że mogę zatrudnić osobę w spółce zatrudniającej powyżej 100 osób, która ma ukończone studia podyplomowe w zakresie BHP jako starszego inspektora ds. BHP na część etatu i będzie to jedyna osoba w firmie na samodzielnym stanowisku zajmująca się tematyką BHP?
Tak, wszystko się zgadza.