“Czy osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy powinny przejść dodatkowo kurs prowadzony przez ratownika medycznego? Czy wystarczy ich przeszkolenie w ramach szkoleń bhp wstępnych i okresowych, na których zgodnie z programem są realizowane zagadnienia z pierwszej pomocy?” Takie pytanie skierowała do mnie Ewa. Poznajmy odpowiedź!

Obowiązek wyznaczania osób do udzielania pierwszej pomocy

Przepisy zobowiązują pracodawcę do stworzenia w zakładzie sprawnego systemu udzielania pierwszej pomocy. Na system ten składa się kilka elementów:

• wyposażenie w niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy,
• zapewnienie łączności z odpowiednimi służbami, np. ratownictwa medycznego,
• wyznaczenie pracowników do udzielania pierwszej pomocy [1].

Działania te powinny być dostosowane do sytuacji w zakładzie, a więc do rodzaju i zakresu działalności, do zagrożeń występujących w zakładzie oraz do liczebności załogi i obecności innych osób.

Ile osób wyznaczyć do udzielania pierwszej pomocy?

Nie ma odgórnie przyjętej liczby osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy. Z pewnością nie jest dobrym pomysłem wyznaczenie jednej osoby na zmianę. Pracownik ten mógłby przecież zwyczajnie oddalić się ze stanowiska, a co za tym idzie, nie móc wypełnić swojej roli, gdyby zaszła taka potrzeba.

O wiele lepszą zasadą jest przyjęcie jakiegoś przelicznika, np. przynajmniej 3-4 osoby na 10 pracowników. Można oczywiście tę proporcję zwiększyć. Nie zalecałabym natomiast jej zmniejszać. Spotkałam się nawet z praktyką, że 90% pracowników zakładu to były osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy.

Warto też pamiętać o osobach pracujących w pojedynkę – tutaj zachęcam do wdrożenia działań, o których pisałam w artykule: Praca w pojedynkę i obowiązek meldowania się.

Przeszkolenie osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy

Przechodzimy do pytania mojej Czytelniczki – czy osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy powinny mieć dodatkowe szkolenie w tym zakresie, czy wystarczy im zakres wiedzy, jaki jest im przekazywany podczas szkolenia w dziedzinie BHP.

Przepis nie nakłada obowiązku zapewnienia dodatkowego szkolenia, a zatem szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy wystarczy. Ale! Są okoliczności, w których przepisy to nie wszystko i bezsprzecznie to jest właśnie taka sytuacja.

Z pewnością zapewnienie dodatkowego przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy będzie dla tych osób przydatne. Będą mogły uzyskać głębszą wiedzę i lepiej przećwiczyć niezbędne do udzielania pierwszej pomocy umiejętności. Inwestycja w takie szkolenia jest jak polisa ubezpieczeniowa, więc warto rozważyć ten krok. 

Jak formalnie wyznaczyć osoby do udzielania pierwszej pomocy

Pracodawca wyznaczając osoby do udzielania pierwszej pomocy podaje ich następujące dane:

• imię i nazwisko,
• miejsce wykonywania pracy,
• numer telefonu służbowego (nie prywatnego!) lub innego środka komunikacji elektronicznej [2].

Osoby te wyznacza się w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Najczęściej w postaci wykazu lub listy osób wywieszonych w miejscach widocznych i łatwo dostępnych.

Chcesz prowadzić szkolenia BHP, ale nie masz pewności, czy spełniasz kwalifikacje? A może szukasz skutecznych metod aktywizujących słuchaczy?

Poznaj “Przewodnik po szkoleniach BHP”!

Pytania Czytelników

Pytanie 1: “Czy pracownik może odmówić bycia osobą wyznaczoną do udzielania pierwszej pomocy?”

Odpowiedź: Nie. Wyznaczenie osób do udzielania pierwszej pomocy jest obowiązkiem pracodawcy i nie przewiduje ani zgody pracownika, ani konsultacji ze stroną społeczną. Poza tym udzielanie pierwszej pomocy jest obowiązkiem każdego człowieka i nie można się od niego uchylić.

Pytanie 2: “Czy pracownikowi wyznaczonemu do udzielania pierwszej pomocy przysługuje dodatek do wynagrodzenia?”

Odpowiedź: Nie, choć pracodawca może podjąć taką decyzję, jeśli zechce.

Pytanie 3: “Jak wyznaczyć osoby do udzielania pierwszej pomocy, gdy w zakładzie jest praca na 3 zmiany?”

Odpowiedź: Należy wyznaczyć osoby do udzielania pierwszej pomocy na każdej zmianie roboczej proporcjonalnie do liczby pracowników na każdej ze zmian.

Pytanie 4: “Jak poradzić sobie z sytuacją, w której pracownicy rotują i może tak się zdarzyć, że na liście osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy widnieją osoby, które już nie pracują?”

Odpowiedź: Nie powinno dopuszczać się do takiej sytuacji. Należy taką osobę niezwłocznie usunąć z listy osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy. Można to zrobić zarówno poprzez edycję i wydruk nowej listy, jak i poprzez odręczne wykreślenie tej osoby z listy. Ważne, aby sytuacja była czytelna.

Pytanie 5: “Czy lista osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy może funkcjonować tylko w wersji elektronicznej?”

Odpowiedź: Lista ta powinna być łatwo dostępna dla wszystkich pracowników. Forma papierowa z pewnością spełnia to kryterium. Forma elektroniczna nie, ponieważ wymaga celowego odszukania tych informacji w systemie. W sytuacji wypadku i związanego z nim stresu liczy się czas, więc wywieszona papierowa lista pracowników sprawdzi się lepiej.

Pytanie 6: “Czy wywieszanie listy osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy nie kłoci się z ochroną danych osobowych?”

Odpowiedź: W uproszczeniu ochrona danych osobowych polega na zabezpieczeniu danych przed ich przetwarzaniem bez podstawy prawnej albo w sposób nadmiarowy. Tutaj przepis wyraźnie nakłada na pracodawcę obowiązek wyznaczania osób do udzielania pierwszej pomocy i określa precyzyjny zakres danych, który należy podać, czyli: imię i nazwisko, miejsce wykonywania pracy oraz numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.