Wskaźniki wypadków są obliczane do celów statystycznych. Pozwalają między innymi na:
- porównywanie sytuacji wypadkowych między jednostkami, zakładami, branżami
- pokazują najbardziej zagrożone stanowiska, branże
- na ich podstawie można przygotować działania profilaktyczne.
Wskaźnik częstości wypadków
Oblicza się go jako relację liczby wypadków do liczby osób pracujących (np. na 1000 osób). Czasami jednak ten wskaźnik oblicza się inaczej. Podaje się relację między liczbą wypadków w stosunku do liczby przepracowanych godzin. Ma to miejsce wtedy, kiedy porównuje się przedsiębiorstwa lub jednostki organizacyjne, gdzie pracownicy pracują w różnych wymiarach godzin. Pozwala to na bardziej ujednolicone porównania.
gdzie:
- liczba wypadków – liczba osób poszkodowanych w wypadkach
- liczba pracujących – przeciętne zatrudnienie obliczone według zasad GUS. Tę wartość poda Ci Dział HR.
Wskaźnik możesz sobie obliczać:
- miesięcznie,
- kwartalnie,
- rocznie – jak tylko potrzebujesz.
Wystarczy podawać dane w odniesieniu do konkretnego przedziału czasu. To znaczy, że dla wskaźnika miesięcznego podasz liczbę wypadków w danym miesiącu i liczbę pracujących w danym miesiącu.
Dla pojedynczego zakładu można podawać wskaźnik w odniesieniu do liczby pracujących, natomiast w przypadku porównywania różnych zakładów, lepiej jest odnieść wskaźnik do liczby przepracowanych godzin.
Wskaźnik ciężkości wypadków
Wskaźnik ten pozwala poznać ciężkość wypadków. Jest to liczba dni niezdolności do pracy odniesiona do liczby wypadków przy pracy, gdzie:
- liczba dni niezdolności do pracy spowodowana wypadkami przy pracy – liczba dni (kalendarzowych) zwolnień chorobowych pracowników, którzy ulegli wypadkom przy pracy
- liczba wypadków przy pracy – liczba osób poszkodowanych w wypadkach.
Tego wskaźnika nie oblicza się dla wypadków śmiertelnych.
Dla wypadków śmiertelnych oblicza się wskaźnik umieralności. Jest to szczególny rodzaj wskaźnika ciężkości. Wyrażony jest:
- liczbą wypadków śmiertelnych odniesioną do
- liczby wypadków ogółem.
Najlepiej jest obliczać oba wskaźniki wypadków. Pokazują one informacje uzupełniające się. Dobrze jest je monitorować na wykresie. Pozwoli to obserwować tendencje i wyciągać wnioski.
Jeśli tematyka wypadków przy pracy jest dla Ciebie trudna,
zapraszam Cię do dołączenia do kursu “WPP od podszewki”.
Mam pewien kłopot podczas tworzenia analizy wypadkowej za rok ubiegły oraz obliczania wskaźników. Mianowicie nie bardzo wiem jak traktować liczbę dni niezdolności do pracy kiedy wypadek zdarzył się pod koniec roku a pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim na przełomie roku. Wówczas do analizy za rok ubiegły wliczam tylko dni aż do 31.12. Natomiast jak potraktować pozostałe dni zwolnienia lekarskiego przypadające w kolejnym roku? Czy uwzględniać je do wskaźnika ciężkości za kolejny rok? A jeśli tak to czy wówczas musiałabym zwiększyć o jeden parametr “liczba wypadków”?
Cześć Marto, dziękuję za ciekawe pytanie! 🙂 Otóż problem z tymi wskaźnikami jest taki, że nigdzie nie ma informacji, jak należy je liczyć w takiej sytuacji. Przyjmuje się, że to pracodawca sam precyzuje sobie kryteria obliczeń. Na podstawie mojego doświadczenia mogę powiedzieć, że my aktualizowaliśmy wskaźniki wypadkowe dopisując dni chorobowego z nowego roku. Bywało więc, że wskaźniki za poprzedni rok jeszcze w marcu czy kwietniu się zmieniały. Jeśli jednak chcesz przyjąć inny sposób, to nie ma przeszkód. Ważne, aby później być konsekwentnym w przyjętym sposobie liczenia.
Dziekuję bardzo za odpowiedź 🙂 wiem w takim razie, że nie robię błędu przyjmując własny sposób
Mam pytanie… Liczba przepracowanych godzin- to dana w odniesieniu do wszystkich pracowników? Policzona na dzień ostatniego w roku (czy kwartale) wypadku?
Tak, Magdo, liczba godzin w odniesieniu do wszystkich pracowników. Z zależności od tego, za jaki czas liczysz wskaźnik, może on obejmować zarówno miesiąc, jak i kwartał czy rok – i dokładnie za taki czas należy przyjąć liczbę przepracowanych godzin. W liczniku umieszczamy liczbę wypadków w tej jednostce czasu (np. w miesiącu, kwartale, roku itp.).
Co nam daje wynik obliczeń? O czym on nam mówi? Np. Wskaźnik ciężkości wyszedł mi 44, a częstości 13,6. Jak zinterpretować te wyniki? Czy to dużo czy mało? Dobrze, czy źle? Nigdzie w Internecie nie mogę znaleźć informacji na ten temat tylko sposób rozwiązania.
Łukaszu, to świetne pytanie! Otóż nigdzie nie jest określone, ile “powinien” wynosić wskaźnik. Wszystko liczone jest indywidualnie dla zakładu i zależy od konkretnych, charakterystycznych dla danego zakładu danych. Wartości wskaźników liczymy więc po to, aby samodzielnie w zakładzie mieć wiedzę na temat wypadkowości. Są zakłady, w których w ogóle nie oblicza się tych wskaźników, bo nie jest to nikomu potrzebne. Tak może być zwłaszcza w małych zakładach, z niewielką liczbą pracowników i niewielką liczbą wypadków. I to też jest ok, bo nie ma obowiązku, aby te wskaźniki liczyć. To dane statystyczne, które mają dawać zakładowi konkretne informacje, a nie być sztuką dla sztuki. 🙂
Witaj Basiu,
co oznacza liczba wypadków ogółem przy wskaźniku umieralności?
Liczba wszystkich wypadków przy pracy w okresie, dla którego liczysz wskaźnik.
Dzień dobry, nie mogę odnaleźć informacji o tym w jakich przepisach znajduje się wzór do obliczania tych wskaźników. Krótko mówią jaka jest podstawa prawna? dziękuję i pozdrawiam
Dzień dobry. Liczenie wskaźników nie wynika z przepisów. Nie ma obowiązku ich obliczania.
Serdecznie dziękuję za pomoc
Cześć Basiu,
czy we wskaźnikach wypadkowości interesują nas tylko wypadki uznane jako wypadki przy pracy?
Cześć Natalio, interesują nas wypadki przy pracy i wypadki traktowane na równi z wypadkami przy pracy.